In deze blog besteden we aandacht aan het geslacht Corylus, ofwel Hazelaar. Een prachtig geslacht uit de Berkenfamilie, met veel toegevoegde waarde voor onze leefwereld.
Beginnend in het voorjaar met een vroege bloei, gevolgd door frisgroen uitlopend blad, noten in het najaar en tot slot een geelbruine herfstverkleuring. In de winter hangen de gedrongen lichtgroene mannelijke katjes aan de takken, wachtend op de eerste voorjaarswarmte.
De inheemse soort heet Corylus avellana. Deze hazelaar komt van nature in Nederland voor en is daarom ook aangepast aan onze flora. Corylus avellana is waardplant voor de rupsen van verschillende vlinders zoals de Hazelaaruil en Gehakkelde Aurelia. Dankzij de vroege bloei is het ook een belangrijke drachtplant voor bijen.
De bloei is bijzonder. Hij bestaat namelijk uit eenhuizige bloemen. Dit betekent dat de plant 2 bloemen vormt, mannelijke én vrouwelijke bloemen.
De mannelijke bloem is een katje welke geel bloeit. Deze bloem zorgt voor het stuifmeel.
De vrouwelijke bloem bestaat uit een knop met tijdens de bloei uitstekende rode stijlen van de stempels. Bij bevruchting ontstaan uit de vrouwelijke bloem de hazelnoten.
Bron: www.vroegevogels.nl
Bron: www.vroegevogels.nl
Het blad van de Hazelaar is omgekeerd eirond met aan het uiteinde een spitse punt. De bladrand is dubbel gezaagd. Ook zijn de bladnerven duidelijk zichtbaar.
Het blad ontstaat frisgroen en verkleurd naar diep groen in laat voorjaar en zomer. In de herfst verkleurd het blad naar geel en bruin.
Er bestaan ook roodbladige Hazelaars, bijvoorbeeld Corylus avellana ‘Rote Zellernoot’ en Corylus colurnoides.
De hazelnoten zijn in het begin lichtgroen en worden bruin tijdens het rijpen. Vaak zie je ook een dof wasachtige gloed op de dop van de hazelnoot.
Kenmerkend is de vruchthuls. Deze omsluit de hazelnoot en ontstaat uit een schutblad en twee voorbladen. Deze vergroeien met elkaar en vergroten sterk tijdens de rijping van het vruchtbeginsel naar hazelnoot. De vruchthuls is ook sterk ingesneden, wat een franjeachtig beeld geeft.
Bij sommige cultivars van Corylus avellana geven juist deze vruchthuls extra sierwaarde. Bijvoorbeeld bij Corylus avellana ‘Rote Zellernoot’.
Eetbaar
De vruchten van de Hazelaar zijn eetbaar. Bosdieren zoals, Eekhoorn, Gaai, Specht en Boomklever verzamelen de noten en graven ze in als wintervoedsel. Maar ook voor de mens is het een heerlijke lekkernij. Wil je een Hazelaar aanplanten met een goede vruchtdracht voor menselijke consumptie, denk dan aan Corylus avellana ‘Halle’sche Riesen’.
Waar komt de hazelaar voor?
Van nature vind je Hazelaar in loofbossen, als ondergroei en aan de bosrand. Hij wordt ook gebruikt in struikgewas en struweelhagen. Hij heeft de voorkeur voor humeuze wat lichtere grond en kan aardig wat droogte aan. Breed toepasbaar dus.
Solitair of laanboom?
De Corylus avellana is een heester. Hij vormt meerdere stammen vanuit de basis. Hij is dan ook toepasbaar als solitair, meerstammige boom en als bosplantsoen als onderdeel van een struweel.
In Nederland is ook een andere soort in cultuur. Dit is de Corylus colurna. Deze Boomhazelaar wordt gekweekt als laanboom.
Corylus colurna
Boomhazelaar ofwel Turkse Hazelaar genoemd is een boom met een brede tot kegelvormige kroon.. De boom heeft een rechte doorgaande stam en wordt ongeveer 15 meter hoog. Het blad is vergelijkbaar met onze eigen Hazelaar, maar is wat meer behaard. Ook geeft deze boom een mooie gele herfstkleur.
Op de bast en twijg groeit kurk, wat in schubben van de stam afbladdert. De vruchthuls is veelvuldig ingesneden en omgekruld. Echte fransjes dus. De noten zijn eetbaar, rijp vanaf half september.
Deze boom is , in tegenstelling tot Corylus avellana, wel geschikt om toe te passen in verharding. Hij verdraagt droogte en heeft een diepgaand wortelstelsel.
Ben je nieuwsgierig naar meer? Lees dan meer over de kenmerken van Hazelaar in ons Assortiment.
Bronvermelding:
www.floravannederland.nl
www.devlinderstichting.nl
